Η θεωρία της Οικουμενόπολης αναπτύχθηκε από το Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος για την «Πόλη του Μέλλοντος», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ford.
Κατά τον Δοξιάδη, η διαρκής αύξηση του αστικού πληθυσμού και η δυναμική ανάπτυξη των πόλεων θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στη διασύνδεσή τους σε ένα συνεχόμενο δίκτυο, σε μία παγκόσμια πόλη την οποία μπορούμε να ονομάσουμε οικουμενική πόλη ή, αλλιώς, Οικουμενόπολη. Πρόκειται για μια αναπόφευκτη πραγματικότητα που βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή και θα αρχίσει να λαμβάνει τη μορφή της στις αρχές του 22ου αιώνα. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τον Δοξιάδη δεν αφορά τις διαστάσεις, τη δομή και τη μορφή της Οικουμενόπολης, αλλά τη λειτουργία της, τον τύπο ζωής που θα δημιουργηθεί μέσα σε αυτήν και την ποιότητα ζωής που θα προσφέρει στον άνθρωπο.
Ο Δοξιάδης προβλέπει ότι οι μελλοντικές πόλεις θα υπερβούν τις ικανότητες του ανθρώπου να τις ελέγξει. Θεωρεί πιθανή τη δημιουργία απάνθρωπων συνθηκών, καθώς οι αδυναμίες και τα προβλήματα των πόλεων του 20ού αιώνα θα πολλαπλασιάζονται. Την ίδια στιγμή, όμως, θεωρεί ότι η Οικουμενόπολη μπορεί να είναι «η πραγματική πόλη του ανθρώπου», καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία ο άνθρωπος θα έχει μία πόλη, αντί για πολλές που ανήκουν σε διαφορετικές εθνικές, φυλετικές, θρησκευτικές ή τοπικές ομάδες. Η Οικουμενόπολη μπορεί να διαμορφώσει ένα συνεχές, διαφοροποιημένο, αλλά και ενοποιημένο πλέγμα, το οποίο θα αποτελείται από πολλά, διαφορετικά, μικρά κύτταρα: τις ανθρώπινες κοινότητες. Για τον Δοξιάδη, η εξέλιξη αυτή αντιστοιχεί στο όνειρο μιας κοσμόπολης, μιας ιδανικής κατάστασης όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και ενωμένοι σε έναν κόσμο.
Στην έκθεση παρουσιάζονται σχέδια, διαγράμματα και φωτογραφίες από το ερευνητικό πρόγραμμα για την «Πόλη του Μέλλοντος», όπου αναπτύχθηκε η θεωρία της Οικουμενόπολης, από διαλέξεις και δημοσιεύσεις του Κ.Α. Δοξιάδη για τη θεωρία της Οικιστικής, καθώς και από τα Συμπόσια της Δήλου που ο Δοξιάδης οργάνωσε από το 1963 έως το 1975. Όλο το υλικό προέρχεται από το Αρχείο Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη.
© Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Εμμάς Δοξιάδη