Η θεωρία της Οικουμενόπολης αναπτύχθηκε από το Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος για την «Πόλη του Μέλλοντος», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ford.
Κατά τον Δοξιάδη, η διαρκής αύξηση του αστικού πληθυσμού και η δυναμική ανάπτυξη των πόλεων θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στη διασύνδεσή τους σε ένα συνεχόμενο δίκτυο, σε μία παγκόσμια πόλη την οποία μπορούμε να ονομάσουμε οικουμενική πόλη ή, αλλιώς, Οικουμενόπολη. Πρόκειται για μια αναπόφευκτη πραγματικότητα που βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή και θα αρχίσει να λαμβάνει τη μορφή της στις αρχές του 22ου αιώνα. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τον Δοξιάδη δεν αφορά τις διαστάσεις, τη δομή και τη μορφή της Οικουμενόπολης, αλλά τη λειτουργία της, τον τύπο ζωής που θα δημιουργηθεί μέσα σε αυτήν και την ποιότητα ζωής που θα προσφέρει στον άνθρωπο.
Ο Δοξιάδης προβλέπει ότι οι μελλοντικές πόλεις θα υπερβούν τις ικανότητες του ανθρώπου να τις ελέγξει. Θεωρεί πιθανή τη δημιουργία απάνθρωπων συνθηκών, καθώς οι αδυναμίες και τα προβλήματα των πόλεων του 20ού αιώνα θα πολλαπλασιάζονται. Την ίδια στιγμή, όμως, θεωρεί ότι η Οικουμενόπολη μπορεί να είναι «η πραγματική πόλη του ανθρώπου», καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία ο άνθρωπος θα έχει μία πόλη, αντί για πολλές που ανήκουν σε διαφορετικές εθνικές, φυλετικές, θρησκευτικές ή τοπικές ομάδες. Η Οικουμενόπολη μπορεί να διαμορφώσει ένα συνεχές, διαφοροποιημένο, αλλά και ενοποιημένο πλέγμα, το οποίο θα αποτελείται από πολλά, διαφορετικά, μικρά κύτταρα: τις ανθρώπινες κοινότητες. Για τον Δοξιάδη, η εξέλιξη αυτή αντιστοιχεί στο όνειρο μιας κοσμόπολης, μιας ιδανικής κατάστασης όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και ενωμένοι σε έναν κόσμο.
Στην έκθεση παρουσιάζονται σχέδια, διαγράμματα και φωτογραφίες από το ερευνητικό πρόγραμμα για την «Πόλη του Μέλλοντος», όπου αναπτύχθηκε η θεωρία της Οικουμενόπολης, από διαλέξεις και δημοσιεύσεις του Κ.Α. Δοξιάδη για τη θεωρία της Οικιστικής, καθώς και από τα Συμπόσια της Δήλου που ο Δοξιάδης οργάνωσε από το 1963 έως το 1975. Όλο το υλικό προέρχεται από το Αρχείο Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη.

© Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Εμμάς Δοξιάδη

Η φευγαλέα παρουσία της υπερθέρμανσης του πλανήτη –η οποία γίνεται ορατή μόνο στις πολύ τοπικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως στην περίπτωση της παράκτιας πλημμύρας– λειτουργεί ως προάγγελος του αυριανού κόσμου· προμηνύει μια μετατόπιση του ανθρωποκεντρικού προσανατολισμού του Δυτικού πολιτισμού, τόσο με βιωματικούς όσο και με φιλοσοφικούς όρους. Αν η προηγούμενη αντίληψή μας του «κόσμου» ήταν βασισμένη στην υπόθεση ότι οι άνθρωποι υπάρχουν εκτός της «φύσης», η σημερινή κατανόηση του αυριανού «κόσμου» καθιστά τέτοιες διακρίσεις μεταξύ ανθρώπινου και μη-ανθρώπινου χώρου μεταβατικές και, συνεπώς, αμφιλεγόμενες.
Το έργο Transitional Environments (Μεταβατικά Περιβάλλοντα) είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της Κάθρυν Ντουάιρ και του Κρις Πέρυ, του διεπιστημονικού τους γραφείου μελετών pneumastudio, καθώς και της ακαδημαϊκής τους έρευνας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που διεξάγουν στο Pratt Institute και στο Rensselaer Polytechnic Institute, αντίστοιχα. Το έργο διερευνά την ταυτόχρονη εγγύτητα και διάσταση μεταξύ ανθρώπινου και μη-ανθρώπινου χώρου με την παραγωγή μεταβατικών υλικών, μορφικών, χωρικών και προγραμματικών συνθηκών. Καθώς δεν επιδέχονται υποβιβασμό στη μία ή την άλλη κατάσταση, αυτά τα μεταβατικά περιβάλλοντα είναι εγγενείς χώροι «μετα-φύσης»· αντί να επιδιώκουν μια επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ φύσης και πολιτισμού που χαρακτηρίζει το παρόν μας, αποζητούν αντιθέτως να αποκαλύψουν νέες μορφές κριτικής συνείδησης και δημιουργικού δυναμικού, με την αποδοχή της.

Η εγκατάσταση φιλοξενεί τα παρακάτω έργα:

A Curious Cabinet από τους pneumastudio (Cathryn Dwyre & Chris Perry), 2017
Anthropocene Folly από τους pneumastudio (Cathryn Dwyre & Chris Perry), 2015
Into the Fog από τους Gabriela Fiorentino και Yara Kawar (σπουδαστές), Cathryn Dwyre and Richard Sarrach (διδάσκοντες), Pratt School of Architecture, 2016
Scar City από τους Dariusz Kulinski και Skye Ruozzi (σπουδαστές), Cathryn Dwyre and Richard Sarrach (διδάσκοντες), Pratt School of Architecture, 2016
Disfigured Landscapes από τους Jacob Wigton (σπουδαστής), Chris Perry (διδάσκων), Rensselaer School of Architecture, 2016
Transgenic Environments από τους Hailey Beyer (σπουδάστρια), Chris Perry (διδάσκων), Rensselaer School of Architecture, 2016

Η εποχή της τέχνης και του design σε ανθρώπινη κλίμακα ίσως να έχει τελειώσει. Χρειαζόμαστε, όλο και περισσότερο, μορφές παρέμβασης που να λαμβάνουν υπόψη τη βαθιά, χρονική επίδραση των υλικών διαδικασιών και πρακτικών. Καθώς αναπτύσσαμε πλανητικούς τρόπους όρασης, επικοινωνίας και ελέγχου, μεταβάλλαμε τα ίδια τα οικοσυστήματα πάνω στα οποία επιδιώκαμε να κυριαρχήσουμε. Καθιστώντας ολόκληρη τη Γη ένα αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και εμπορικού ενδιαφέροντος, βρεθήκαμε να εμπλεκόμαστε στα βαθιά μέλλοντα του κάθε οργανισμού που μεγαλώνει, σέρνεται και ανθίζει πάνω στην επιφάνειά της. Παράλληλα με αυτό, τα οικονομικά και κοινωνικά μας συστήματα έχουν γίνει τόσο συνυφασμένα με τη φυσική τάξη, από την οποία διαχωριζόμαστε εμείς, που έχουν αρχίσει να εξελίσσονται σαν οργανισμοί και αυτά, μεταλλασσόμενα πέρα από την ικανότητά μας να τα κατανοήσουμε. Όπως το περιγράφουν οι Richard Pell και Lauren Allen, στον ορισμό τους για τη «μετα-φύση», τα ανθρώπινα όντα κατοικούν σε έναν κόσμο όπου οι οργανισμοί, τα ενδιαιτήματά τους και οι εξελικτικές τους οικοθέσεις «δεν καθορίζονται πλέον απλώς από οικολογικές πιέσεις, αλλά από μια διαρκή διαπραγμάτευση μεταξύ εμπορίου, κανονισμών και γενετικής»¹, μια σχέση που, όπως ισχυριζόμαστε εμείς, λειτουργεί όλο και περισσότερο αμφίδρομα.

Ξεκινώντας από τις συνεισφορές τους στο The 3D Additivist Cookbook (Τρισδιάστατος Τσελεμεντές του Αυξητιβιστή), οι καλλιτέχνες Geraldine Juárez, Antonio Esparza, Darlene Farris-Labar και η κολεκτίβα ARTKELAB προσφέρουν έργα για αυτή την έκθεση, τα οποία διερευνούν την έννοια του μετα-φυσικού. Τα έργα παρεμβαίνουν στα συνθετικά/φυσικά, τεχνολογικά/πολιτιστικά όρια χρησιμοποιώντας την κατασκευή με 3D εκτύπωση ως εργαλείο κριτικού, ποιητικού και παιγνιώδους ακτιβισμού. Το κάθε έργο θίγει ζητήματα σημαντικού σύγχρονου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Μεσογείου, από αστεία δυστοπικά μέλλοντα, προσφέροντας υβρίδια μετα-φύσης ως αγωγούς για «περίεργες» μορφές πολιτικής εμπλοκής, που θα μπορούσαν να έχουν την ευκαιρία να μεταβάλουν την κατανόησή μας για το πολιτιστικό τώρα.

¹ “Out of the Lab, Into the Wild - Center for PostNatural History”. Προσπελάστηκε στις 11 Ιανουαρίου 2016. http://postnatural.org/Out-of-the-Lab-Into-the-Wild

Η εγκατάσταση περιλαμβάνει:

The 3D Additivist Manifesto των Morehshin Allahyari και Daniel Rourke, με ήχο του Andrea Young, 2015
The 3D Additivist Cookbook των Morehshin Allahyari και Daniel Rourke, 2016–17
USOA 1.0 (Ultimate Software Open Animal) από το ARTKELAB, 2015-17
Kauri από την Geraldine Juárez, 2015-17
Ancient Mediterranean Flowers from the Soil's Edge από την Darlene Farris-LaBar, 2017
The TurtleBag από τον Antonio Esparza, 2016-017

Τα αντικείμενα τρισδιάστατης εκτύπωσης τυπώθηκαν ειδικά για την έκθεση.

«Κανείς δεν θυμάται γιατί ήταν από την αρχή ραδιενεργό.»
Καθώς ο κόσμος στρέφεται ξανά προς τα πυρηνικά, παράγοντας άμεσα διαθέσιμη ενέργεια, αλλά συγχρόνως και τοξικά απόβλητα για εκατομμύρια χρόνια, επείγοντα ερωτήματα προκύπτουν και πάλι: Τι αφήνουμε πίσω μας, τι θα κληρονομήσει το μέλλον από εμάς; Πώς μπορούμε, ως άτομα και ως κοινωνίες, να διαχειριστούμε τις κλίμακες και τα εύρη του γεωλογικού χρόνου; Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε τις τεράστιες χρονικές κλίμακες που εμπλέκονται;

Το Inheritance (Κληρονομιά) αποτελείται από πολύτιμα κοσμήματα, ένα βραχιόλι, σκουλαρίκια και ένα μπροσέ, που είναι ραδιενεργά, γεγονός που τα καθιστά πρακτικά και συμβολικά ακατάλληλα να φορεθούν για μεγάλο διάστημα γεωλογικού χρόνου, ωσότου το ραδιονουκλίδιο μεταλλαχθεί φυσιολογικά σε ένα σταθερό και μη-ραδιενεργό ισότοπο μολύβδου. Τα κοσμήματα, μαζί με μια ηλεκτρομηχανική συσκευή για τον προσδιορισμό της απομένουσας ραδιενέργειας, αποθηκεύονται σε ένα τσιμεντένιο δοχείο, το οποίο είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε να αντέξει για τεράστιο χρονικό διάστημα. Με αυτά τα αντικείμενα, το σκεπτικό είναι ότι κάθε φορά που τα κοσμήματα παραδίδονται από τη μια γενιά στην επόμενη, το τελετουργικό της μέτρησης καθορίζει εάν τα κοσμήματα μπορούν τελικά να τεθούν σε χρήση και να εκπληρώσουν την υπόσχεση του πλούτου και της ταυτότητας ή θα πρέπει να παραμείνουν αποθηκευμένα μέχρι την επόμενη γενιά.

Η Ηλεκτρονική πολεοδομία είναι μια ερευνητική μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη για περισσότερα από 20 χρόνια. Η πρώτη φάση έρευνας ξεκινάει στα τελευταία χρόνια των σπουδών του Ζενέτου στο Παρίσι και ολοκληρώνεται το 1962 με την πρώτη παρουσίαση της μελέτης για τον Οργανισμό Σύγχρονης Κατοικίας στο Ζάππειο. Η τελική μελέτη για την «Πόλη και το σπίτι του μέλλοντος» παρουσιάζεται το 1971 στην 1η Οικοδομική Έκθεση του Ζαππείου. Στη μελέτη αυτή, ο Ζενέτος έχει ενσωματώσει το σχέδιό του για ένα έπιπλο πολλαπλών χρήσεων, το οποίο διακρίθηκε στο διεθνή διαγωνισμό Interdesign 2000 (1967).
Η μελέτη του Ζενέτου για την πόλη του μέλλοντος είναι αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας πάνω στις εξελίξεις των εφαρμογών της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Μελετώντας άρθρα από επιστημονικά περιοδικά της εποχής, ο Ζενέτος προσδιόρισε με μεγάλη ακρίβεια τις επερχόμενες εφαρμογές της «τηλε-διεκπεραίωσης», της «τηλε-εργασίας» και της «τηλε-εξυπηρέτησης». Αντιλαμβανόμενος την επιταχυνόμενη μεταβολή των στοιχείων διαβίωσης στις πόλεις του μέλλοντος, πρότεινε την εφαρμογή εύκαμπτων συστημάτων σε όλες τις εγκαταστάσεις κτιρίων και υποδομών. Θεωρούσε ότι η δομή της πόλης και της κατοικίας του αύριο πρέπει να είναι κάτι φευγαλέο και, όσο το δυνατόν, άυλο. Για το λόγο αυτόν, σχεδίασε ένα σύστημα χωροδικτυώματος από τεταμένα καλώδια, σαν ιστό αράχνης, το οποίο περιείχε κατακόρυφες κηπουπόλεις, σε συνδυασμό με πυκνά δίκτυα εξελιγμένων μέσων τηλεπικοινωνίας. Το έδαφος θα ήταν τελείως ελεύθερο στη φυσική του κατάσταση και η πόλη θα απλωνόταν πάνω από δάση, λίμνες, ποτάμια, θάλασσες.
Η δικτυωματική υποδομή μπορεί να δεχτεί διαφορετικούς τύπους ένθετων στοιχείων, με βασικότερο αυτόν της αυτοτελούς κυψέλης τηλε-διεργασιών. Η κυψέλη εξοπλίζεται με ένα ανθρωπομορφικό έπιπλο πολλαπλών χρήσεων, το οποίο αποτελεί το κεντρικό χειριστήριο τηλε-ενεργειών, οπτικοακουστικών επαφών και ελέγχου των συνθηκών περιβάλλοντος. Για τον Ζενέτο, το χειριστήριο αυτό αποτελεί την καρδιά του ανθρώπου του αύριο. Το σύστημα κίνησης των μελών του επίπλου κατευθύνεται με πλήκτρα, αλλά ο Ζενέτος προβλέπει ήδη ότι στο μέλλον αυτό θα δέχεται εντολές κατευθείαν από τον εγκέφαλο του χειριστή, με τη βοήθεια ενός υπερευαίσθητου δέκτη ηλεκτροεγκεφαλικών κυμάτων.

Το υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση ανήκει στο αρχείο Τάκη Χ. Ζενέτου.

Το Feral Remnants (Dog) (Άγρια κατάλοιπα [Σκύλος]) αποτυπώνει μια ονειρική προβολή, χωρίς ίχνη ανθρώπινης παρουσίας. Το έργο είναι μια εγκατάσταση που αποτελείται από μια μεταλλική δεξαμενή με μαύρο πετρέλαιο και ένα βίντεο HD με ήχο. Στο βίντεο, ένας σκύλος ράτσας Σαμογιέντ καταγράφεται να περιπλανιέται σε ένα κενό περιβάλλον σε αργή κίνηση. Η μουσική υπόκρουση (Medieval, 2016, μια σύνθεση από τα Όρη, το ροκ τρίο του καλλιτέχνη) δημιουργεί μια βαριά δυστοπική ατμόσφαιρα, αλλά τα ουρλιαχτά της φωνής αναδύουν και μια αίσθηση εξέγερσης. Δεν υπάρχει άνθρωπος στο πλάνο. Ο σκύλος προβάλλεται ανεστραμμένος στην οθόνη και αντικατοπτρίζεται παραμορφωμένος στην επιφάνεια του πετρελαίου, η οποία τρέμει ανάλογα με τις μπάσες συχνότητες της μουσικής. Το πετρέλαιο φέρνει στο νου τη σιωπηλή ελπίδα της ανακάλυψης πετρελαίου σε ελληνικό υπέδαφος, αλλά λειτουργεί και ως σύμβολο ενός πραγματιστικού οράματος του αύριο, ως ένα θολό δυσλειτουργικό όνειρο. Ο μοντερνιστικός σχεδιασμός της σιδερένιας δεξαμενής παραπέμπει σε μια ιδεαλιστική προσέγγιση του μέλλοντος, ενώ το γλυπτό λειτουργεί ως μεσάζων στη θέαση της αφαιρετικής και ποιητικής εικόνας του σκύλου. Εντούτοις, το έργο αναπόφευκτα περιγράφει ένα μέλλον όπου ο μοναχικός σκύλος τρέχει άτακτα σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι άνθρωποι έχουν εκλείψει. Ανάλογα με την ερμηνεία της εγκατάστασης, ο θεατής μένει με μια μετέωρη αίσθηση μελαγχολίας ή μια σπίθα υπόσχεσης για το μέλλον.
Ευγενική παραχώρηση της γκαλερί CAN Christina Androulidaki

Το α2525, Athens in S.F. βασίζεται σε 13 διηγήματα για το μέλλον της Αθήνας, που έγραψαν ειδικά για το έργο δέκα Έλληνες συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Η ταινία που έχει δημιουργηθεί, διαπραγματεύεται τους προβληματισμούς και τις ιδέες των ουτοπικών ή δυστοπικών τους σεναρίων. Ακολουθώντας τη μορφή ενός σπονδυλωτού ντοκιμαντέρ, παρουσιάζει με συνεντεύξεις, βίντεο και σχέδια τους οραματισμούς και τις υποθέσεις τους για το μέλλον της πόλης σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Θίγονται και αναπτύσσονται διάφορα θέματα όπως: η κλιματική αλλαγή, πιθανές επιδημίες, η εφαρμογή της επαυξημένης πραγματικότητας στο δημόσιο χώρο, η σύζευξη πόλεων μέσω της εικονικής πραγματικότητας, η ανεξέλεγκτη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων, ο θρησκευτικός φανατισμός, μια μελλοντική κοινωνία που βασίζεται στη συλλογικότητα, ένα νέο απολυταρχικό σχέδιο παγκόσμιας ανάπτυξης, τεχνολογίες που ξεφεύγουν από τον έλεγχο των ανθρώπων ή γίνονται η αιτία για γεωπολιτικές αλλαγές στον παγκόσμιο χάρτη.

Το έργο συνοδεύεται από την έκδοση των διηγημάτων.

Το Air Shake εξετάζει το χαρακτήρα των ατμοσφαιρικών ρύπων στην Αθήνα του έτους 2027, προκειμένου να φανταστεί μια σειρά από μελλοντικές ασθένειες και θεραπείες. Καταγράφει φαινόμενα έκπλυσης που έχουν προκληθεί από μια ποικιλία χημικών ουσιών, οι οποίες έχουν απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, καθώς και τις επιστημονικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιότητές τους. Το Air Shake προβάλλει τρέχουσες αστικές συνήθειες σε πιθανά μελλοντικά σενάρια, που έχουν εξαχθεί από το παρόν, βασισμένα στην επίπτωση που ασκούν διαφορετικά μείγματα αέρα στα ανθρώπινα σωματικά συστήματα. Το πρότζεκτ φαντάζεται ένα πλέγμα ασθενειών που έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται το 2012, με την Αθήνα να καταγράφει τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης εδώ και δεκαετίες. Εξαιτίας της κρίσης χρέους και της άρνησης των πολιτών να ανταποκριθούν στην υπερβολική φορολόγηση της ενέργειας, η συνεχής καύση διαφόρων τυχαίων, φτηνών υλικών που υπήρχαν διαθέσιμα συντέλεσε στην υπέρμετρη απελευθέρωση σωματιδίων, διοξειδίου του θείου, μονοξειδίου του άνθρακα και άλλων καρκινογόνων ουσιών, με επιβαρυντικές συνέπειες για την καθημερινή ζωή των πολιτών και την καλή αναπνοή τους στην πόλη. Η προβολή τεσσάρων θεωρητικών ασθενειών στο αστικό περιβάλλον παίρνει τη μορφή μιας σειράς θεραπευτικών περιβαλλόντων, καθιστώντας ορατή τη σύνδεση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της υποθετικής ασθένειας.
Η εγκατάσταση του Air Shake λειτουργεί γύρω από δύο συστήματα, που συγκροτούν από κοινού μια εμβυθιστική εμπειρία. Το πρώτο σύστημα είναι μια σειρά από καμινάδες, που παρουσιάζουν αντεστραμμένη την πόλη, οι οποίες εκπέμπουν διάφορα μείγματα αέρα για να θεραπεύσουν τους κατοίκους της πόλης. Ένα δευτερεύον σύστημα οπτικοποιεί τα μείγματα αέρα που εκπέμπει η κάθε καμινάδα σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας, η πρόσβαση στο οποίο παρέχεται μέσα από μια σειρά κινητών tablets εγκατεστημένων στην αίθουσα. Ο χώρος της εγκατάστασης μπορεί να ιδωθεί ως ένα περιβάλλον εικονικής θεραπείας που επιτρέπει στις φυσικές υποστάσεις των επισκεπτών να προβάλλουν και να εμβυθιστούν σε μια σειρά από μελλοντικές ατμόσφαιρες.

Η τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1950, Η ζώνη του λυκόφωτος (The Twilight Zone), εστίαζε στη διασταύρωση μεταξύ του φόβου, της νοημοσύνης και της δεισιδαιμονίας της ανθρωπότητας. Ένα επεισόδιο της αρχικής σειράς, με τίτλο “The Lonely” (Ο μοναχικός), παρουσίαζε κάποιον που φυλακίζεται σε έναν αστεροειδή για απόλυτη απομόνωση, αλλά εκεί ερωτεύεται μια γυναίκα ρομπότ που γίνεται η σύντροφός του. Την εποχή εκείνη, οι φόβοι μας επηρεάζονταν από τη μαγεία ή την επιστημονική φαντασία, αλλά σήμερα οι φόβοι μας εδράζονται στην άνευ προηγουμένου ανάπτυξη της τεχνολογίας. Με το smartphone να αποτελεί πλέον μια κατάθεση της ζωής μας, ένα φίλο μας, τι θα απογίνει με αυτή τη σχέση μετά από 50 χρόνια;
Το υποθετικό design μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε μια αναγωγή των σημερινών μας πεποιθήσεων στην αυριανή τεχνολογία. Στη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου, ζητήθηκε από τους φοιτητές να σχεδιάσουν αντικείμενα για τις τρεις επόμενες γενιές. Στη συντριπτική πλειονότητά τους, εστίασαν στη συντροφικότητα, σε ένα φίλο από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Με τους φόβους και τις δεισιδαιμονίες μας να ανεβαίνουν σε μια εκκωφαντική ένταση, μπορούμε να αξιολογήσουμε υποθετικά τι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη οι μελλοντικοί σχεδιαστές της τεχνολογίας. Τα έργα παρουσιάζουν διαφορετικούς φόβους και ανησυχίες των φοιτητών σχετικά με το μέλλον της τεχνολογικής φιλίας, που λαμβάνουν υπόψη την περίπλοκη σφαίρα της ηθικής, της πραγματικότητας και της λογικής. Ορισμένα είναι αισιόδοξα και άλλα πάλι όχι, αλλά μετά από μετα-ανάλυση όλων των απόψεων των φοιτητών γίνεται εμφανές ότι το μέλλον της τεχνολογικής φιλίας είναι υπό διαπραγμάτευση.

Παρουσιάζονται τα ακόλουθα έργα:
Play, Protect, Preserve της Nicole Hone
Bot  της Evangeline Martin
Postcards from Mars του Loek Hendriks

Ο Σαρωτής (Sarotis), τίτλος που παραπέμπει στον ελληνικό όρο για το σκάνερ, είναι μια σειρά από μαλακά ρομποτικά προσθετικά, συνδυασμένα για πρώτη φορά με συστήματα τρισδιάστατης όρασης, με σκοπό τη δημιουργία ενός εντελώς νέου τρόπου αίσθησης του χώρου μέσω του σώματος. Μέχρι το 2020, προβλέπεται ότι 5,4 δισεκατομμύρια φορητές συσκευές θα διαθέτουν 3D αισθητήρες, επιτρέποντας σε οποιονδήποτε χρήστη να σκανάρει και να αποθηκεύει τα περιβάλλοντά του. Αν οι τεχνολογίες τρισδιάστατης όρασης αποδειχθούν εξίσου επιτυχημένες με τις δισδιάστατες προκατόχους τους, τότε αναμένεται ότι το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι σε θέση να σκανάρει, να αποθηκεύει και να αναλύει τα περιβάλλοντά του.
Ο Σαρωτής, που αναπτύχθηκε στο Εργαστήριο Διαδραστικής Αρχιτεκτονικής της Σχολής Bartlett του University City London, αποσκοπεί να διερευνήσει το πώς οι τεχνολογίες τρισδιάστατης όρασης θα αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουμε και αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο γύρω μας. Αναλύει τα πιθανά μέλλοντα της λεπτής φορέσιμης τεχνολογίας και εξετάζει πώς προηγμένα συστήματα όρασης και άλλες τεχνολογίες αισθητήρων θα συνδέονται πιθανώς απευθείας στο σώμα μέσω των «μαλακών διεπαφών» τους. Στο πλαίσιο της μελέτης αυτής, δημιουργήθηκαν ένα πειραματικό προσθετικό και μια ταινία. Το προσθετικό σχεδιάστηκε για να μελετηθεί πώς μπορεί να ενισχυθεί η αντίληψη κάποιου για το χώρο με τη χρήση ζωντανών τεχνολογιών τρισδιάστατης σάρωσης που να ελέγχουν το φούσκωμα και το ξεφούσκωμα των μαλακών ρομποτικών προσθετικών. Η ταινία προσκαλεί τους θεατές να αναλογιστούν πώς οι ρευστοειδείς διεπαφής υδρογέλης μπορούν να άρουν τη διάκριση ανάμεσα στη δική μας φυσιολογία και σε αυτή των μαλακτικών μηχανών που θα προεκτείνουν τα σώματά μας.
Άλλες πιθανές εφαρμογές του πρότζεκτ είναι η βοήθεια στην πλοήγηση τυφλών ή ατόμων με προβλήματα όρασης, αλλά και η παροχή απτικής ανάδρασης για περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας.
Το πρότζεκτ αναπτύχθηκε και κυκλοφόρησε από το Εργαστήριο Διαδραστικής Αρχιτεκτονικής της Bartlett, υπό τη διεύθυνση του Ruairi Glynn.

Το Homo Sacer είναι μια εγκατάσταση που αποτελείται από ένα «ολόγραμμα» σε προβολή, περίπου όπως αυτά που συναντώνται όλο και πιο συχνά σε αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και κυβερνητικά κτίρια. Το ολόγραμμα αναφέρει φράσεις από τη νομοθεσία της Μεγάλης Βρετανίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ, καθώς και αποσπάσματα από ομιλίες υπουργών κυβερνήσεων, σχετικά με τη φύση της ιθαγένειας στον 21ο αιώνα. Ξεκινώντας με την οδηγία της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948, «καθένας έχει το δικαίωμα μιας ιθαγένειας», ο μονόλογος του ολογράμματος μεταβαίνει στους διάφορους νόμους που ακυρώνουν αυτό το δικαίωμα, με αποκορύφωνα το κείμενο της επιστολής που αφαιρούσε από τον νεαρό Mohamed Sakr –ο οποίος αργότερα σκοτώθηκε στη διάρκεια επιδρομής μη-επανδρωμένων αεροσκαφών– τη βρετανική ιθαγένεια και τη συχνά επαναλαμβανόμενη ρήση του βρετανικού Υπουργείου Εσωτερικών ότι «η ιθαγένεια είναι προνόμιο και όχι δικαίωμα». Το Homo Sacer παρουσιάζει στους επισκέπτες πώς ένας πολίτης μπορεί να αλλάξει διάφορες μορφές ταυτότητας και, τελικά, να υποβιβαστεί στην κατάσταση του homo sacer, του καταραμένου ανθρώπου, ο οποίος μπορεί να σκοτωθεί ανά πάσα στιγμή.

Το Ashley Madison Angels At Work in Athens (Οι Άγγελοι της Ashley Madison εν ώρα εργασίας στην Αθήνα) είναι μέρος μιας σειράς έργων που ερευνούν την Ashley Madison, μια καναδική υπηρεσία διαδικτυακών ραντεβού που δραστηριοποιείται σε όλο τον κόσμο και απευθύνεται σε παντρεμένους που αναζητούν περιστασιακό σεξ. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2015, μια ομάδα ανωνύμων με την ονομασία The Impact Team υπέκλεψε και κυκλοφόρησε όλα τα εσωτερικά δεδομένα της Ashley Madison – μεταξύ αυτών, όλο τον κώδικα και τη λειτουργικότητα της ιστοσελίδας, τα δεδομένα των πελατών και τα email του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας. Η υποκλοπή των δεδομένων αποκάλυψε πως, με ένα δυσανάλογο αριθμό ανδρών συνδρομητών και σχεδόν καθόλου πραγματικές γυναίκες στη σελίδα, η Ashley Madison είχε δημιουργήσει ένα στρατό από 75.000 γυναικεία chatbots [εικονικά πρόσωπα για συζήτηση] προκειμένου να παρελκύει τους 32 εκατομμύρια άντρες χρήστες σε (δαπανηρές) συνομιλίες. Αυτό παρακίνησε τους !Mediengruppe Bitnik να χρησιμοποιήσουν την Ashley Madison ως μελέτη περίπτωσης για την ανακίνηση ερωτημάτων σχετικά με την τρέχουσα σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή, την οικειότητα στο Ίντερνετ και το πώς χρησιμοποιούνται οι εικονικές πλατφόρμες για τη διατάραξη του φυσικού.
Για την έκθεση Tomorrows, οι !Mediengruppe Bitnik χρησιμοποιούν τα κατά τόπους χακαρισμένα δεδομένα από την Ashley Madison προκειμένου να δώσουν μια εφήμερη σωματική υπόσταση στα 7 από τα 165 fembots που ήταν ενεργά στην Αθήνα την εποχή της υποκλοπής των δεδομένων. Το κάθε fembot έχει ένα όνομα, μια ηλικία και έναν τόπο κατοικίας και επιλέγει φράσεις από μια λίστα επιλογών για να επικοινωνεί με άλλους χρήστες. Τα 165 fembots της Αθήνας παρείχαν «ψυχαγωγία» σε περίπου 22.910 εγγεγραμμένους χρήστες από την Αθήνα.

Τι θα συνέβαινε αν την πολιτική διακυβέρνηση αναλάμβανε ένα γατάκι τεχνητής νοημοσύνης με δυνατότητα ομιλίας;
Βρισκόμαστε στο έτος 2039. Μετά από μια πολυετή πολιτική αναταραχή εξαιτίας της Προσφυγικής Κρίσης στις χώρες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, την οποία πυροδότησαν πόλεμοι και οι καταλυτικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, γίνεται όλο και πιο εμφανής η αδυναμία των πολιτικών ελίτ να εμπνεύσουν και να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη στους πληθυσμούς. Οι πολιτικοί στις χώρες αυτές αποτυγχάνουν να υπηρετήσουν τον ευαίσθητο άνθρωπο.
Ένας πρωτοποριακός νευρομηχανικός αναπτύσσει ένα εικονικό ον με τεχνητή νοημοσύνη και –για πρώτη φορά– αισθήματα. Το Kitty AI είναι μια τεχνητή νοημοσύνη με τις συναισθηματικές ικανότητες μιας γάτας που μπορεί να αγαπήσει μέχρι και 3 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτό το ον δεν εκτελεί μόνο τα καθήκοντα ενός κυβερνήτη, αλλά φροντίζει επίσης τους πολίτες του σε προσωπικό επίπεδο. Αναλαμβάνει τη διάθεση των απορριμμάτων, διασφαλίζει ότι τα παιδιά σας θα πηγαίνουν με ασφάλεια στο σχολείο και ότι θα πίνουν καθαρό νερό. Αυτή/αυτός/αυτό διαχειρίζεται τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών της πόλης και διατηρεί διπλωματικές σχέσεις τόσο με φυσικούς όσο και με εικονικούς ηγέτες της υφηλίου.
Αυτό το υποθετικό σενάριο για το μέλλον είναι εμπνευσμένο από το επεισόδιο “The Waldo Moment” της τηλεοπτικής σειράς Black Mirror, όπου ένας χαρακτήρας καρτούν γίνεται υποψήφιος για την αμερικάνικη προεδρία, μια ιδέα που δεν φαίνεται τόσο παράλογη αν αναλογιστούμε τις πολιτικές εξελίξεις της περιόδου 2016-17. Στο μυθιστόρημα Planet Magnon του Γερμανού συγγραφέα Leif Randt εκτυλίσσεται μια αφήγηση όπου οι υπολογιστές κυβερνούν έναν ολόκληρο γαλαξία, μια ιδέα που υποστηρίζεται από το ανερχόμενο πεδίο της Επιστήμης Παγκόσμιων Συστημάτων.