Η θεωρία της Οικουμενόπολης αναπτύχθηκε από το Αθηναϊκό Κέντρο Οικιστικής του Κωνσταντίνου Δοξιάδη, στο πλαίσιο ενός ερευνητικού προγράμματος για την «Πόλη του Μέλλοντος», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ford.
Κατά τον Δοξιάδη, η διαρκής αύξηση του αστικού πληθυσμού και η δυναμική ανάπτυξη των πόλεων θα οδηγήσουν κάποια στιγμή στη διασύνδεσή τους σε ένα συνεχόμενο δίκτυο, σε μία παγκόσμια πόλη την οποία μπορούμε να ονομάσουμε οικουμενική πόλη ή, αλλιώς, Οικουμενόπολη. Πρόκειται για μια αναπόφευκτη πραγματικότητα που βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή και θα αρχίσει να λαμβάνει τη μορφή της στις αρχές του 22ου αιώνα. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί τον Δοξιάδη δεν αφορά τις διαστάσεις, τη δομή και τη μορφή της Οικουμενόπολης, αλλά τη λειτουργία της, τον τύπο ζωής που θα δημιουργηθεί μέσα σε αυτήν και την ποιότητα ζωής που θα προσφέρει στον άνθρωπο.
Ο Δοξιάδης προβλέπει ότι οι μελλοντικές πόλεις θα υπερβούν τις ικανότητες του ανθρώπου να τις ελέγξει. Θεωρεί πιθανή τη δημιουργία απάνθρωπων συνθηκών, καθώς οι αδυναμίες και τα προβλήματα των πόλεων του 20ού αιώνα θα πολλαπλασιάζονται. Την ίδια στιγμή, όμως, θεωρεί ότι η Οικουμενόπολη μπορεί να είναι «η πραγματική πόλη του ανθρώπου», καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία ο άνθρωπος θα έχει μία πόλη, αντί για πολλές που ανήκουν σε διαφορετικές εθνικές, φυλετικές, θρησκευτικές ή τοπικές ομάδες. Η Οικουμενόπολη μπορεί να διαμορφώσει ένα συνεχές, διαφοροποιημένο, αλλά και ενοποιημένο πλέγμα, το οποίο θα αποτελείται από πολλά, διαφορετικά, μικρά κύτταρα: τις ανθρώπινες κοινότητες. Για τον Δοξιάδη, η εξέλιξη αυτή αντιστοιχεί στο όνειρο μιας κοσμόπολης, μιας ιδανικής κατάστασης όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και ενωμένοι σε έναν κόσμο.
Στην έκθεση παρουσιάζονται σχέδια, διαγράμματα και φωτογραφίες από το ερευνητικό πρόγραμμα για την «Πόλη του Μέλλοντος», όπου αναπτύχθηκε η θεωρία της Οικουμενόπολης, από διαλέξεις και δημοσιεύσεις του Κ.Α. Δοξιάδη για τη θεωρία της Οικιστικής, καθώς και από τα Συμπόσια της Δήλου που ο Δοξιάδης οργάνωσε από το 1963 έως το 1975. Όλο το υλικό προέρχεται από το Αρχείο Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη.

© Ίδρυμα Κωνσταντίνου και Εμμάς Δοξιάδη

Δεν βλέπω πολυώροφα κτίρια. Βλέπω τις Μεσογειακές πόλεις να επιπλέουν σε μια θάλασσα από πλαστικά. Δεν βλέπω τις πόλεις να γίνονται πιο έξυπνες, βλέπω τα μπάζα από εξαρτήματα, bits, bytes, pixels να καταδιώκουν επεκτάσεις, plug ins για να φτάσουν στα τερματικά. Βλέπω τα σύννεφα να πέφτουν από τον ουρανό και δεν υπάρχει ίχνος βροχής.

Το Mediterranean Touch Screen (Μεσογειακή Οθόνη Αφής) είναι ένα φανταστικό θαλάσσιο τοπίο, που αποτελείται από σπασμένα πλήκτρα και μεμβράνες πληκτρολογίου. Οι αναρίθμητες μεμβράνες επιπλέουν στο ειδυλλιακό γαλάζιο της Μεσογείου, ενώ οι βοτσαλωτές παραλίες με τα σπασμένα πλαστικά πλήκτρα ακτινοβολούν σαγηνευτικό τοξικό πράσινο. Το έργο είναι μια δικτυωμένη επανενεργοποιημένη εγκατάσταση· οι USB θύρες των μεμβρανών έχουν επανακαλωδιωθεί, διασυνδεθεί μεταξύ τους και συνδεθεί με ένα υπολογιστικό σύστημα, όπου έχουν αποθηκευτεί ηχητικά δεδομένα χαρακτηριστικά της Μεσογείου. Οι διάφανες μεμβράνες λειτουργούν από κοινού ως μια μετα-ψηφιακή οθόνη αφής για δημόσια διεπαφή. Οι επισκέπτες ενθαρρύνονται να αγγίξουν τις μεμβράνες για να ανακτήσουν ηχητικές νότες από τα αποθηκευμένα δεδομένα. Οι πολλαπλές ηχητικές νότες που παράγονται, προσφέρουν μια συλλογική (από)σύνθεση των συγκοπτόμενων μελωδιών από τα περασμένα αύριο.

Στο εισαγωγικό κεφάλαιο του βιβλίου του, Ocean Gardens (Ωκεάνιοι κήποι), ενός πρώιμου εγχειριδίου για τη φροντίδα των ενυδρείων, ο Βρετανός καλλιτέχνης και φυσιοδίφης Noel Humphreys νουθετούσε τον αναγνώστη: «Για να εκτιμήσεις τη Φύση, ο νους χρειάζεται μια ειδική εκπαίδευση, δίχως την οποία το μάτι και το αυτί αντιλαμβάνονται ελάχιστα από τα θαύματα που περνούν από μπροστά τους.» Και προσέθετε: «Τα θαυμαστά του ωκεάνιου πυθμένα δεν αποκαλύπτονται σε χυδαία μάτια». Το ενυδρείο γεννήθηκε από μια τέτοια επιθυμία να γίνουν αισθητά, ή να αναπαρασταθούν για τις αισθήσεις, τα απρόσιτα, επεκτεινόμενα και μυστηριώδη βαθιά ύδατα. Σήμερα, η επίκληση να αναπτύξουμε «χυδαία μάτια» είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, καθώς οι άνθρωποι, που έχουν αυτοανακηρυχθεί «γεωγραφικοί λεβιάθαν», προσπαθούν να κατανοήσουν το μετασχηματισμό τους στον ωκεανό – με τις δίνες απορριμμάτων από τα πλοία, τις θερμικές στήλες υλικού του μανδύα από την εξόρυξη βαθέων υδάτων και την οξίνιση των ωκεανών. Η σημερινή περιβαλλοντική συνθήκη μοιάζει να αφορά μια κρίση της φαντασίας, των αδιέξοδων κόσμων των περιοριστικών τεχνοκρατικών λύσεων ή των καταστροφολογικών σεναρίων, η τροποποίηση των οποίων ίσως να εξαρτάται από την ανεύρεση άλλων τρόπων για να φανταστούμε τη φύση και τη σχέση της ανθρωπότητας με αυτήν.
Ο Geographic Leviathan (Γεωγραφικός Λεβιάθαν) διερευνά έναν τέτοιο συναισθηματικό φορέα ενός υπουργείου φυσικής ιστορίας σε ένα κόσμο μετα-φύσης. Τα σχέδια οικειοποιούνται την κοσμοθεωρία του ενυδρείου για να θέσουν στο στόχαστρο την αβυσσαλέα απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στις εγωιστικές μας ανησυχίες και τις μεγάλες κλίμακες της Γης. Κάθε ενυδρείο κατασκευάζει ένα τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού, διαμέσου της Ρηξιγενούς Ζώνης Κλάριον-Κλίπερτον. Όλα μαζί, τα εννέα ενυδρεία συνυφαίνουν τις παρενέργειες της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και της κλιματικής αλλαγής στις χωρικές κλίμακες, τις χρονικές αλληλουχίες και τα είδη πέραν του ανθρώπου.

Η εγκατάσταση Coastal Domains (Παράκτιες κτήσεις) παρέχει στιγμιότυπα μιας εν εξελίξει σχεδιαστικής ερευνητικής διαδικασίας που οραματίζεται πιθανά μέλλοντα για τις παράκτιες περιοχές της Βορειοανατολικής Μεσογείου. Τα μέλλοντα αυτά παρουσιάζονται με τη μορφή δεκαέξι βιβλίων. Οι επισκέπτες αποκαλύπτουν το περιεχόμενο της έρευνας ερχόμενοι σε επαφή με τα τεχνουργήματα. Το Coastal Domains είναι ένα πολυετές συνεργατικό πρότζεκτ έρευνας και εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Περιλαμβάνει πολλαπλές μελέτες εργασίας, που ξεκινούν σε παράκτια πλαίσια διαστάσεων 1x1 χλμ. Μέσα από συστηματική χαρτογραφική ανάλυση, συλλογή και καταγραφή δεδομένων, η πρωτοβουλία διερευνά, αποκαλύπτει και αξιολογεί καίρια σύγχρονα ζητήματα της παράκτιας ανάπτυξης, του τουρισμού, του περιβάλλοντος, αλλά ακόμα και της εκπαίδευσης και απασχόλησης, οραματιζόμενη συνεκτικές στρατηγικές για το σχεδιασμό και τη διαχείριση μιας πιο βιώσιμης μελλοντικής Μεσογείου.
Το σύνολο των έργων του πρότζεκτ λειτουργεί και αναμεταδίδεται σε μορφή ατλάντων, πανοραμάτων και μιας διαδικτυακής πλατφόρμας. Οι άτλαντες συνιστούν αρχεία χαρτογράφησης, σχεδιασμού και δεδομένων των γεωγραφικών, εδαφικών, μορφολογικών, οικολογικών συνθηκών και μετασχηματισμών διαφόρων παράκτιων πλαισίων (υποδομές, υγρότοποι, αστικοποιημένες περιοχές) στον παρόντα χρόνο. Τα πανοράματα είναι τακτικές προγραμματικές και σχεδιαστικές εικασίες για τη διαχείριση οικολογικών, αστικών και κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων σε ένα πιθανό μέλλον. Τέλος, η διαδικτυακή πλατφόρμα (www.coastaldomains.org) είναι ένα αρχειακό και διαδικτυακό εργαλείο για την εμπέδωση, τη σύνδεση και τη δημοσιοποίηση ακαδημαϊκών ερευνών και δραστηριοτήτων, σχεδιαστικών πρότζεκτ, αναφορών και δεδομένων.

Η άνοδος της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων και η διάβρωση των ακτών της Μεσογείου απειλούν τα παράκτια αστικά μέτωπα. Το Making Shores / Making Nature (Κατασκευάζοντας ακτές / Κατασκευάζοντας Φύση) προτείνει ένα σενάριο διάσωσης του οικοσυστήματος της Μεσογείου με μια τεχνητή πτώση της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων και στοχεύει σε μια νέα τοπογραφία μέσα από ένα συνδυασμό ανθρωπογενών, τεχνολογικών και φυσικών «μηχανισμών» αλλαγής. Εμπλέκοντας τη γεωγραφία των ακτών και τις υλικότητές τους σε ένα εξεζητημένο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, το έργο εστιάζει στις περιβαλλοντικές συνέπειες ενός μέλλοντος όπου η φύση και το τοπίο θα είναι πλέον ανθρωπογενή. Ποιες νέες χωρικές σχέσεις θα δημιουργηθούν από τα «αναδυόμενα» εδάφη; Από ποια υλικά δεδομένα θα αποτελούνται οι φουτουριστικές ακτές; Θα μπορέσουν αυτές οι σύνθετες ουσίες να «τροφοδοτήσουν» τις μεθόδους παραγωγής υλικών σε μια περίοδο έλλειψης πρώτων υλών;
Το Making Shores / Making Nature διερευνά τα παραπάνω ερωτήματα μέσω της συλλογής ανθρωπογενών υλικών και της αναπαραγωγής της φύσης με την τεχνική της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Το έργο αποτελείται από ένα τριμερές οπτικό δοκίμιο, το οποίο περιλαμβάνει μια έντυπη έκδοση, υλικά θραύσματα των νέων ακτών και τρισδιάστατες εκτυπώσεις των νέων μονάδων του θαλάσσιου τοπίου, οι οποίες παίρνουν τη μορφή τους από ένα μεσογειακό κοχύλι.

Η φευγαλέα παρουσία της υπερθέρμανσης του πλανήτη –η οποία γίνεται ορατή μόνο στις πολύ τοπικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως στην περίπτωση της παράκτιας πλημμύρας– λειτουργεί ως προάγγελος του αυριανού κόσμου· προμηνύει μια μετατόπιση του ανθρωποκεντρικού προσανατολισμού του Δυτικού πολιτισμού, τόσο με βιωματικούς όσο και με φιλοσοφικούς όρους. Αν η προηγούμενη αντίληψή μας του «κόσμου» ήταν βασισμένη στην υπόθεση ότι οι άνθρωποι υπάρχουν εκτός της «φύσης», η σημερινή κατανόηση του αυριανού «κόσμου» καθιστά τέτοιες διακρίσεις μεταξύ ανθρώπινου και μη-ανθρώπινου χώρου μεταβατικές και, συνεπώς, αμφιλεγόμενες.
Το έργο Transitional Environments (Μεταβατικά Περιβάλλοντα) είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της Κάθρυν Ντουάιρ και του Κρις Πέρυ, του διεπιστημονικού τους γραφείου μελετών pneumastudio, καθώς και της ακαδημαϊκής τους έρευνας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που διεξάγουν στο Pratt Institute και στο Rensselaer Polytechnic Institute, αντίστοιχα. Το έργο διερευνά την ταυτόχρονη εγγύτητα και διάσταση μεταξύ ανθρώπινου και μη-ανθρώπινου χώρου με την παραγωγή μεταβατικών υλικών, μορφικών, χωρικών και προγραμματικών συνθηκών. Καθώς δεν επιδέχονται υποβιβασμό στη μία ή την άλλη κατάσταση, αυτά τα μεταβατικά περιβάλλοντα είναι εγγενείς χώροι «μετα-φύσης»· αντί να επιδιώκουν μια επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ φύσης και πολιτισμού που χαρακτηρίζει το παρόν μας, αποζητούν αντιθέτως να αποκαλύψουν νέες μορφές κριτικής συνείδησης και δημιουργικού δυναμικού, με την αποδοχή της.

Η εγκατάσταση φιλοξενεί τα παρακάτω έργα:

A Curious Cabinet από τους pneumastudio (Cathryn Dwyre & Chris Perry), 2017
Anthropocene Folly από τους pneumastudio (Cathryn Dwyre & Chris Perry), 2015
Into the Fog από τους Gabriela Fiorentino και Yara Kawar (σπουδαστές), Cathryn Dwyre and Richard Sarrach (διδάσκοντες), Pratt School of Architecture, 2016
Scar City από τους Dariusz Kulinski και Skye Ruozzi (σπουδαστές), Cathryn Dwyre and Richard Sarrach (διδάσκοντες), Pratt School of Architecture, 2016
Disfigured Landscapes από τους Jacob Wigton (σπουδαστής), Chris Perry (διδάσκων), Rensselaer School of Architecture, 2016
Transgenic Environments από τους Hailey Beyer (σπουδάστρια), Chris Perry (διδάσκων), Rensselaer School of Architecture, 2016

Η εποχή της τέχνης και του design σε ανθρώπινη κλίμακα ίσως να έχει τελειώσει. Χρειαζόμαστε, όλο και περισσότερο, μορφές παρέμβασης που να λαμβάνουν υπόψη τη βαθιά, χρονική επίδραση των υλικών διαδικασιών και πρακτικών. Καθώς αναπτύσσαμε πλανητικούς τρόπους όρασης, επικοινωνίας και ελέγχου, μεταβάλλαμε τα ίδια τα οικοσυστήματα πάνω στα οποία επιδιώκαμε να κυριαρχήσουμε. Καθιστώντας ολόκληρη τη Γη ένα αντικείμενο επιστημονικής μελέτης και εμπορικού ενδιαφέροντος, βρεθήκαμε να εμπλεκόμαστε στα βαθιά μέλλοντα του κάθε οργανισμού που μεγαλώνει, σέρνεται και ανθίζει πάνω στην επιφάνειά της. Παράλληλα με αυτό, τα οικονομικά και κοινωνικά μας συστήματα έχουν γίνει τόσο συνυφασμένα με τη φυσική τάξη, από την οποία διαχωριζόμαστε εμείς, που έχουν αρχίσει να εξελίσσονται σαν οργανισμοί και αυτά, μεταλλασσόμενα πέρα από την ικανότητά μας να τα κατανοήσουμε. Όπως το περιγράφουν οι Richard Pell και Lauren Allen, στον ορισμό τους για τη «μετα-φύση», τα ανθρώπινα όντα κατοικούν σε έναν κόσμο όπου οι οργανισμοί, τα ενδιαιτήματά τους και οι εξελικτικές τους οικοθέσεις «δεν καθορίζονται πλέον απλώς από οικολογικές πιέσεις, αλλά από μια διαρκή διαπραγμάτευση μεταξύ εμπορίου, κανονισμών και γενετικής»¹, μια σχέση που, όπως ισχυριζόμαστε εμείς, λειτουργεί όλο και περισσότερο αμφίδρομα.

Ξεκινώντας από τις συνεισφορές τους στο The 3D Additivist Cookbook (Τρισδιάστατος Τσελεμεντές του Αυξητιβιστή), οι καλλιτέχνες Geraldine Juárez, Antonio Esparza, Darlene Farris-Labar και η κολεκτίβα ARTKELAB προσφέρουν έργα για αυτή την έκθεση, τα οποία διερευνούν την έννοια του μετα-φυσικού. Τα έργα παρεμβαίνουν στα συνθετικά/φυσικά, τεχνολογικά/πολιτιστικά όρια χρησιμοποιώντας την κατασκευή με 3D εκτύπωση ως εργαλείο κριτικού, ποιητικού και παιγνιώδους ακτιβισμού. Το κάθε έργο θίγει ζητήματα σημαντικού σύγχρονου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Μεσογείου, από αστεία δυστοπικά μέλλοντα, προσφέροντας υβρίδια μετα-φύσης ως αγωγούς για «περίεργες» μορφές πολιτικής εμπλοκής, που θα μπορούσαν να έχουν την ευκαιρία να μεταβάλουν την κατανόησή μας για το πολιτιστικό τώρα.

¹ “Out of the Lab, Into the Wild - Center for PostNatural History”. Προσπελάστηκε στις 11 Ιανουαρίου 2016. http://postnatural.org/Out-of-the-Lab-Into-the-Wild

Η εγκατάσταση περιλαμβάνει:

The 3D Additivist Manifesto των Morehshin Allahyari και Daniel Rourke, με ήχο του Andrea Young, 2015
The 3D Additivist Cookbook των Morehshin Allahyari και Daniel Rourke, 2016–17
USOA 1.0 (Ultimate Software Open Animal) από το ARTKELAB, 2015-17
Kauri από την Geraldine Juárez, 2015-17
Ancient Mediterranean Flowers from the Soil's Edge από την Darlene Farris-LaBar, 2017
The TurtleBag από τον Antonio Esparza, 2016-017

Τα αντικείμενα τρισδιάστατης εκτύπωσης τυπώθηκαν ειδικά για την έκθεση.

«Κανείς δεν θυμάται γιατί ήταν από την αρχή ραδιενεργό.»
Καθώς ο κόσμος στρέφεται ξανά προς τα πυρηνικά, παράγοντας άμεσα διαθέσιμη ενέργεια, αλλά συγχρόνως και τοξικά απόβλητα για εκατομμύρια χρόνια, επείγοντα ερωτήματα προκύπτουν και πάλι: Τι αφήνουμε πίσω μας, τι θα κληρονομήσει το μέλλον από εμάς; Πώς μπορούμε, ως άτομα και ως κοινωνίες, να διαχειριστούμε τις κλίμακες και τα εύρη του γεωλογικού χρόνου; Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε τις τεράστιες χρονικές κλίμακες που εμπλέκονται;

Το Inheritance (Κληρονομιά) αποτελείται από πολύτιμα κοσμήματα, ένα βραχιόλι, σκουλαρίκια και ένα μπροσέ, που είναι ραδιενεργά, γεγονός που τα καθιστά πρακτικά και συμβολικά ακατάλληλα να φορεθούν για μεγάλο διάστημα γεωλογικού χρόνου, ωσότου το ραδιονουκλίδιο μεταλλαχθεί φυσιολογικά σε ένα σταθερό και μη-ραδιενεργό ισότοπο μολύβδου. Τα κοσμήματα, μαζί με μια ηλεκτρομηχανική συσκευή για τον προσδιορισμό της απομένουσας ραδιενέργειας, αποθηκεύονται σε ένα τσιμεντένιο δοχείο, το οποίο είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε να αντέξει για τεράστιο χρονικό διάστημα. Με αυτά τα αντικείμενα, το σκεπτικό είναι ότι κάθε φορά που τα κοσμήματα παραδίδονται από τη μια γενιά στην επόμενη, το τελετουργικό της μέτρησης καθορίζει εάν τα κοσμήματα μπορούν τελικά να τεθούν σε χρήση και να εκπληρώσουν την υπόσχεση του πλούτου και της ταυτότητας ή θα πρέπει να παραμείνουν αποθηκευμένα μέχρι την επόμενη γενιά.

Η Μεσόγειος, στον περιθωριοποιημένο ευρωπαϊκό Νότο, έχει υπάρξει το σκηνικό μεγάλων κρίσεων και εντάσεων λόγω της γεωγραφικής της ιδιαιτερότητας και της πολιτισμικής της ποικιλομορφίας: κλιματική αλλαγή, πληθυσμιακές μετακινήσεις, οικονομική κρίση, στρατιωτικές και πολιτικές συγκρούσεις, τουριστική εκμετάλλευση. Ως μέρος της μεσογειακής λεκάνης, το Αιγαίο Πέλαγος κατέχει ρόλο αποφασιστικής σημασίας στην ευρύτερη περιοχή, αφού συνενώνει και συγχρόνως διαχωρίζει δύο ηπείρους. Έχοντας αντισταθεί σε πολλαπλές απόπειρες αναπλάσεων και επενδυτικών σχεδίων στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, αυτό το ιδιαίτερο αρχιπέλαγος βρίσκεται να φιλοξενεί στο μέλλον ένα αποκεντρωμένο δίκτυο μικρών, αυτόνομων και βιώσιμων μονάδων αποθήκευσης δεδομένων, χτισμένων είτε στα νησιά είτε σε πλωτές κατασκευές. Οι διάσπαρτες μονάδες του κέντρου δεδομένων επιτρέπουν στους χρήστες να αποθηκεύουν και να μοιράζονται με ασφάλεια και ιδιωτικότητα την ψηφιακή τους πληροφορία και μνήμη χωρίς να βασίζονται σε κάποιου είδους εταιρική μονοπωλιακή υπηρεσία. Οι νησιώτες διαχειρίζονται το εν λόγω δίκτυο, διαμορφώνοντας ένα είδος τοπικής παραδοσιακής συνεργατικής πλατφόρμας. Η κοινότητα των νησιωτών αποτελείται από ανθρώπους που εγκατέλειψαν τα αστικά κέντρα της Ευρώπης, πρόσφυγες και αυτόχθονες νησιώτες. Το κέντρο δεδομένων στο Αιγαίο, λειτουργώντας ενάντια στις σκληρές και ασταθείς τοπικές συνθήκες, συνδέει τα νησιά μεταξύ τους δημιουργώντας νέες τοπολογίες και, συγχρόνως, αμφισβητώντας τις εδραιωμένες μορφές κυριαρχίας, ταυτότητας, γεωγραφίας και εξουσίας. Ένα εκτενές αρχείο των κέντρων δεδομένων φιλοξενείται στη συλλογή του Aegean Datahaven. Τα κέντρα δεδομένων παρουσιάζονται με μια σειρά από σχέδια ενός άγνωστου περιηγητή.

Το Σπήλαιο για έναν άγνωστο περιηγητή είναι μια εγκατάσταση που οργανώνεται ως σενάριο για ένα «ψευδο-αρχαϊκό σπήλαιο», το οποίο ωστόσο είναι εξοπλισμένο με την πολυτελή υποδομή ενός σύγχρονου δωματίου ξενοδοχείου. Η εγκατάσταση περιλαμβάνει ρητινούχο ταρτάν για δάπεδο στο χρώμα του εδάφους, υπαίθρια τουαλέτα, νιπτήρα και ντους, επιμελώς κρυμμένα δίκτυα, ένα στοιχειώδη χώρο για αποθήκευση και ένα απλό κρεβάτι τοποθετημένο κάτω από έναν μπετονένιο θόλο. Η εγκατάσταση εισάγει μερικά από τα αξεσουάρ ενός δωματίου ξενοδοχείου στο φυσικό περιβάλλον ενός έρημου νησιού. Ένα σύστημα απομακρυσμένων μεταξύ τους σπηλαίων δημιουργεί ένα συγκρότημα αντίστοιχο ενός «φυσικού ξενοδοχείου». Το φυσικό ξενοδοχείο ολοκληρώνεται με ένα σύστημα αόρατων υπηρεσιών. Είναι διαθέσιμες πολλές από αυτές, αλλά όλες σχολαστικά κρυμμένες. Το Σπήλαιο για έναν άγνωστο περιηγητή υποτίθεται ότι προσφέρει απομονωμένη διαμονή σε ένα ερημονήσι, αλλά αυτή υποστηρίζεται μονάχα ως σκηνογραφική συνθήκη.

16.05.2117, 20:20

...δυόσμος, μάραθος, θυμάρι, ρίγανη – τικ
...σταφύλια, ροδάκινα, κεράσια, πεπόνια – τικ
...ελιές, σουσάμι, σύκα – τικ
...αλεύρι, κριθάρι, αμύγδαλα, καρύδια – τικ

Συλλογή, διαλογή, ξήρανση, κατάθεση, κατάψυξη, σφράγιση, ανταλλαγή – οι συναλλαγές ολοκληρώθηκαν

16.05.2017, 20:20

Ο θεατής σκύβει αργά, εισέρχεται στην τρύπα επιθεώρησης, παρατηρεί τα σιλό-εκθέματα, εποπτεύει τις δραστηριότητες των εργατών της κοινότητας, βιώνει την αρχιτεκτονική, χάνεται στο χώρο.

H εικαστική εγκατάσταση Σιρών Τόποι οραματίζεται ένα υβρίδιο μιας τράπεζας σπόρων, μιας οικονομίας διαμοιρασμού και ενός μουσείου μεσογειακών φυτικών ειδών που μπορεί να εξαφανιστούν. Στην τεχνο-ουτοπία Σιρών Τόποι, οι απειλούμενοι ενδημικοί σπόροι αποθηκεύονται σε διαφανή σιλό-βιτρίνες του μουσείου, που είναι επίσης και οι κολώνες μιας κοινόχρηστης αρχιτεκτονικής. H Σιρών Τόποι παρέχει στους εργάτες της κοινότητας τη διατήρηση των τοπικών σπόρων βιοποικιλότητας και την προστασία των μεσογειακών γεύσεων, αρωμάτων, θρεπτικών συστατικών και φαρμακευτικών ιδιοτήτων που απειλούνται από τις περιβαλλοντικές καταστροφές, καθώς και από την αυξανόμενη απαίτηση για έλεγχο και τυποποίηση. Η Σιρών Τόποι δεν ανήκει σε ιδιωτικές εταιρείες. Τα μέλη της μπορούν να μοιραστούν το περιεχόμενο των καταθέσεων. Η αυτάρκεια αποτελεί προτεραιότητα. Το ίδιο και η ελευθερία και η ασφάλεια.
Είναι το μέλλον της μεσογειακής διατροφής ένα κατεστραμμένο τοπίο; Η εγκατάσταση Σιρών Τόποι μετατρέπει την ανησυχία μιας τέτοιας δυστοπίας στην εμπειρία μιας φουτουριστικής αρχιτεκτονικής. Οι θεατές εποπτεύουν ένα κουκλόσπιτο –μεταφορά αυτού του φουτουριστικού μικρόκοσμου– μέσω μιας πανοπτικής δομής που επεκτείνεται στο άπειρο. Η Σιρών Τόποι λειτουργεί ως ένα φορέσιμο δωμάτιο, μια πύλη ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία. Οι θεατές τοποθετούν το κεφάλι τους σε μια τρύπα για να παρατηρήσουν τα απειλούμενα είδη, την τράπεζα-μουσείο και την οικονομία διαμοιρασμού των λιλιπούτειων κατοίκων. Οι στήλες σπόρων του άπειρου χώρου, το καλειδοσκόπιο των κατόπτρων και των αγροτικών ήχων κατασκευάζουν έναν αισθητό χώρο, o οποίος δεν είναι ούτε πραγματικός, ούτε απομίμηση. Η εγκατάσταση Σιρών Τόποι είναι απειλητική και σαγηνευτική. Η θεατρική και ηδονοβλεπτική εμπειρία της ξυπνάει αναμνήσεις και δημιουργεί μια διαδικασία ενδυνάμωσης των θεατών, ώστε να διαταράξουν την ακολουθία των γεγονότων που προκαλούν την εξαφάνιση αυτών των ειδών.

Video link: https://vimeo.com/215419907

Το φθινόπωρο του 2016, εννέα φοιτητές της Σχολής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Γέηλ τεκμηρίωσαν τις μελλοντικές υποδομές της Ισλανδίας για μια 20ετή περίοδο, από το 2036 έως το 2056. Επρόκειτο για ένα υποθετικό αρχειακό πρότζεκτ του παρελθόντος 20 ετών σε 40 χρόνια από τώρα. Οι υποδομές επανεξετάστηκαν υπό το φως των σύγχρονων εξελίξεων στην οικολογία, την τεχνολογία και την οικονομία. Αυτοί οι τρεις παράγοντες επηρεάζουν τις πολιτιστικές σχέσεις του οικοδομημένου περιβάλλοντος με έναν τόσο φρενήρη ρυθμό, που είναι δύσκολο για έναν επιστημονικό κλάδο όπως η αρχιτεκτονική να τον ακολουθήσει. Το ζήτημα με το οποίο ασχολήθηκε η ομάδα δεν είναι η φαντασίωση ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να επιλύσει αυτά τα προβλήματα, αλλά ότι η αρχιτεκτονική είναι υπεύθυνη να φανταστεί την αισθητική που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι αλληλεπιδράσεις των τριών αυτών παραγόντων στο κοντινό μέλλον. Οι συμμετέχοντες διερεύνησαν το πώς αυτές οι επιταχυνόμενες αλλαγές αναδιανέμουν ευαίσθητες πληροφορίες και, συνεπώς, εμπλέκουν την πολιτική. Τα πρότζεκτ που παρουσιάστηκαν καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα κλίμακας και θεμάτων. Διαμορφώθηκαν τρεις γενικές κατηγορίες, αν και το κάθε πρότζεκτ είχε αλληλεπικαλύψεις με τις άλλες κατηγορίες: Εξόρυξη ενέργειας, Συστήματα διανομής και Αποθήκευση πληροφοριών. Κάθε πρότζεκτ τεκμηριώνεται μέσα από 9 εικόνες, 1 μακέτα, ένα σύντομο κείμενο και μια παρουσίαση της έρευνας που τεκμηριώνει τα μελλοντικά μέσα.

Λίστα έργων:
In Plain Sight της Heather Bizon
Iceland Resolution: The View from Nowhere του Mathew Bohne
Tesla Redoux - Iceland Probe System Report της Pauline Caubel
The Glacial Genome: Looking Back at the Mid-Atlantic Mediation Project της Cat Garcia-Menocal
InfoState Infrastructure του Paul J. Lorenz
The Hive: The Distribution of the Many του Steven McNamara
From BIM to Garage Bands: The Rise of Energy Hacking της Aymar Marino-Maza
Data Landscaping: The Highland Dermis της Maggie Tsang
Razor Mining: Refueling the Cloud του Rob Yoos

Η Ηλεκτρονική πολεοδομία είναι μια ερευνητική μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη για περισσότερα από 20 χρόνια. Η πρώτη φάση έρευνας ξεκινάει στα τελευταία χρόνια των σπουδών του Ζενέτου στο Παρίσι και ολοκληρώνεται το 1962 με την πρώτη παρουσίαση της μελέτης για τον Οργανισμό Σύγχρονης Κατοικίας στο Ζάππειο. Η τελική μελέτη για την «Πόλη και το σπίτι του μέλλοντος» παρουσιάζεται το 1971 στην 1η Οικοδομική Έκθεση του Ζαππείου. Στη μελέτη αυτή, ο Ζενέτος έχει ενσωματώσει το σχέδιό του για ένα έπιπλο πολλαπλών χρήσεων, το οποίο διακρίθηκε στο διεθνή διαγωνισμό Interdesign 2000 (1967).
Η μελέτη του Ζενέτου για την πόλη του μέλλοντος είναι αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας πάνω στις εξελίξεις των εφαρμογών της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Μελετώντας άρθρα από επιστημονικά περιοδικά της εποχής, ο Ζενέτος προσδιόρισε με μεγάλη ακρίβεια τις επερχόμενες εφαρμογές της «τηλε-διεκπεραίωσης», της «τηλε-εργασίας» και της «τηλε-εξυπηρέτησης». Αντιλαμβανόμενος την επιταχυνόμενη μεταβολή των στοιχείων διαβίωσης στις πόλεις του μέλλοντος, πρότεινε την εφαρμογή εύκαμπτων συστημάτων σε όλες τις εγκαταστάσεις κτιρίων και υποδομών. Θεωρούσε ότι η δομή της πόλης και της κατοικίας του αύριο πρέπει να είναι κάτι φευγαλέο και, όσο το δυνατόν, άυλο. Για το λόγο αυτόν, σχεδίασε ένα σύστημα χωροδικτυώματος από τεταμένα καλώδια, σαν ιστό αράχνης, το οποίο περιείχε κατακόρυφες κηπουπόλεις, σε συνδυασμό με πυκνά δίκτυα εξελιγμένων μέσων τηλεπικοινωνίας. Το έδαφος θα ήταν τελείως ελεύθερο στη φυσική του κατάσταση και η πόλη θα απλωνόταν πάνω από δάση, λίμνες, ποτάμια, θάλασσες.
Η δικτυωματική υποδομή μπορεί να δεχτεί διαφορετικούς τύπους ένθετων στοιχείων, με βασικότερο αυτόν της αυτοτελούς κυψέλης τηλε-διεργασιών. Η κυψέλη εξοπλίζεται με ένα ανθρωπομορφικό έπιπλο πολλαπλών χρήσεων, το οποίο αποτελεί το κεντρικό χειριστήριο τηλε-ενεργειών, οπτικοακουστικών επαφών και ελέγχου των συνθηκών περιβάλλοντος. Για τον Ζενέτο, το χειριστήριο αυτό αποτελεί την καρδιά του ανθρώπου του αύριο. Το σύστημα κίνησης των μελών του επίπλου κατευθύνεται με πλήκτρα, αλλά ο Ζενέτος προβλέπει ήδη ότι στο μέλλον αυτό θα δέχεται εντολές κατευθείαν από τον εγκέφαλο του χειριστή, με τη βοήθεια ενός υπερευαίσθητου δέκτη ηλεκτροεγκεφαλικών κυμάτων.

Το υλικό που παρουσιάζεται στην έκθεση ανήκει στο αρχείο Τάκη Χ. Ζενέτου.

Το Feral Remnants (Dog) (Άγρια κατάλοιπα [Σκύλος]) αποτυπώνει μια ονειρική προβολή, χωρίς ίχνη ανθρώπινης παρουσίας. Το έργο είναι μια εγκατάσταση που αποτελείται από μια μεταλλική δεξαμενή με μαύρο πετρέλαιο και ένα βίντεο HD με ήχο. Στο βίντεο, ένας σκύλος ράτσας Σαμογιέντ καταγράφεται να περιπλανιέται σε ένα κενό περιβάλλον σε αργή κίνηση. Η μουσική υπόκρουση (Medieval, 2016, μια σύνθεση από τα Όρη, το ροκ τρίο του καλλιτέχνη) δημιουργεί μια βαριά δυστοπική ατμόσφαιρα, αλλά τα ουρλιαχτά της φωνής αναδύουν και μια αίσθηση εξέγερσης. Δεν υπάρχει άνθρωπος στο πλάνο. Ο σκύλος προβάλλεται ανεστραμμένος στην οθόνη και αντικατοπτρίζεται παραμορφωμένος στην επιφάνεια του πετρελαίου, η οποία τρέμει ανάλογα με τις μπάσες συχνότητες της μουσικής. Το πετρέλαιο φέρνει στο νου τη σιωπηλή ελπίδα της ανακάλυψης πετρελαίου σε ελληνικό υπέδαφος, αλλά λειτουργεί και ως σύμβολο ενός πραγματιστικού οράματος του αύριο, ως ένα θολό δυσλειτουργικό όνειρο. Ο μοντερνιστικός σχεδιασμός της σιδερένιας δεξαμενής παραπέμπει σε μια ιδεαλιστική προσέγγιση του μέλλοντος, ενώ το γλυπτό λειτουργεί ως μεσάζων στη θέαση της αφαιρετικής και ποιητικής εικόνας του σκύλου. Εντούτοις, το έργο αναπόφευκτα περιγράφει ένα μέλλον όπου ο μοναχικός σκύλος τρέχει άτακτα σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι άνθρωποι έχουν εκλείψει. Ανάλογα με την ερμηνεία της εγκατάστασης, ο θεατής μένει με μια μετέωρη αίσθηση μελαγχολίας ή μια σπίθα υπόσχεσης για το μέλλον.
Ευγενική παραχώρηση της γκαλερί CAN Christina Androulidaki

Το α2525, Athens in S.F. βασίζεται σε 13 διηγήματα για το μέλλον της Αθήνας, που έγραψαν ειδικά για το έργο δέκα Έλληνες συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας. Η ταινία που έχει δημιουργηθεί, διαπραγματεύεται τους προβληματισμούς και τις ιδέες των ουτοπικών ή δυστοπικών τους σεναρίων. Ακολουθώντας τη μορφή ενός σπονδυλωτού ντοκιμαντέρ, παρουσιάζει με συνεντεύξεις, βίντεο και σχέδια τους οραματισμούς και τις υποθέσεις τους για το μέλλον της πόλης σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Θίγονται και αναπτύσσονται διάφορα θέματα όπως: η κλιματική αλλαγή, πιθανές επιδημίες, η εφαρμογή της επαυξημένης πραγματικότητας στο δημόσιο χώρο, η σύζευξη πόλεων μέσω της εικονικής πραγματικότητας, η ανεξέλεγκτη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων, ο θρησκευτικός φανατισμός, μια μελλοντική κοινωνία που βασίζεται στη συλλογικότητα, ένα νέο απολυταρχικό σχέδιο παγκόσμιας ανάπτυξης, τεχνολογίες που ξεφεύγουν από τον έλεγχο των ανθρώπων ή γίνονται η αιτία για γεωπολιτικές αλλαγές στον παγκόσμιο χάρτη.

Το έργο συνοδεύεται από την έκδοση των διηγημάτων.

Το Air Shake εξετάζει το χαρακτήρα των ατμοσφαιρικών ρύπων στην Αθήνα του έτους 2027, προκειμένου να φανταστεί μια σειρά από μελλοντικές ασθένειες και θεραπείες. Καταγράφει φαινόμενα έκπλυσης που έχουν προκληθεί από μια ποικιλία χημικών ουσιών, οι οποίες έχουν απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, καθώς και τις επιστημονικές, οικονομικές και κοινωνικές ιδιότητές τους. Το Air Shake προβάλλει τρέχουσες αστικές συνήθειες σε πιθανά μελλοντικά σενάρια, που έχουν εξαχθεί από το παρόν, βασισμένα στην επίπτωση που ασκούν διαφορετικά μείγματα αέρα στα ανθρώπινα σωματικά συστήματα. Το πρότζεκτ φαντάζεται ένα πλέγμα ασθενειών που έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται το 2012, με την Αθήνα να καταγράφει τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης εδώ και δεκαετίες. Εξαιτίας της κρίσης χρέους και της άρνησης των πολιτών να ανταποκριθούν στην υπερβολική φορολόγηση της ενέργειας, η συνεχής καύση διαφόρων τυχαίων, φτηνών υλικών που υπήρχαν διαθέσιμα συντέλεσε στην υπέρμετρη απελευθέρωση σωματιδίων, διοξειδίου του θείου, μονοξειδίου του άνθρακα και άλλων καρκινογόνων ουσιών, με επιβαρυντικές συνέπειες για την καθημερινή ζωή των πολιτών και την καλή αναπνοή τους στην πόλη. Η προβολή τεσσάρων θεωρητικών ασθενειών στο αστικό περιβάλλον παίρνει τη μορφή μιας σειράς θεραπευτικών περιβαλλόντων, καθιστώντας ορατή τη σύνδεση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της υποθετικής ασθένειας.
Η εγκατάσταση του Air Shake λειτουργεί γύρω από δύο συστήματα, που συγκροτούν από κοινού μια εμβυθιστική εμπειρία. Το πρώτο σύστημα είναι μια σειρά από καμινάδες, που παρουσιάζουν αντεστραμμένη την πόλη, οι οποίες εκπέμπουν διάφορα μείγματα αέρα για να θεραπεύσουν τους κατοίκους της πόλης. Ένα δευτερεύον σύστημα οπτικοποιεί τα μείγματα αέρα που εκπέμπει η κάθε καμινάδα σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας, η πρόσβαση στο οποίο παρέχεται μέσα από μια σειρά κινητών tablets εγκατεστημένων στην αίθουσα. Ο χώρος της εγκατάστασης μπορεί να ιδωθεί ως ένα περιβάλλον εικονικής θεραπείας που επιτρέπει στις φυσικές υποστάσεις των επισκεπτών να προβάλλουν και να εμβυθιστούν σε μια σειρά από μελλοντικές ατμόσφαιρες.

Το θερμοκήπιο (αγγλ. hothouse) είναι ένα τεχνο-φυσικό απαράτους που προσφέρει ελεγχόμενα θερμό περιβάλλον για την καλλιέργεια. Από την άλλη, ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (concentration camp) είναι μια περιφραγμένη εγκατάσταση για υποκείμενα εξαιρούμενα ή με εκκρεμή νομική προστασία, συνήθως σε συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας. Συνδέοντας τους δύο όρους και τα προγράμματά τους στον υβριδικό όρο Hot_Camp, εισάγεται ένα απαράτους συλλογικής ζωής και εργασίας στα περιθώρια ή ανάμεσα σε αστικές συγκροτήσεις. Η πρόθεση είναι να παρέχεται μια χωρική και επιτελεστική συνθήκη, κάτω από την οποία η μητροπολιτική ζωή να διαχέεται στην αγροτική και αντιστρόφως. Η ζωή για τα μετακινούμενα υποκείμενα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ζητείται να οριστεί στη μορφή μιας ανοιχτής, ετερογενούς κοινότητας. Η συγκέντρωση (assemblage) με διαφορετικές ταυτότητες αντιστοιχίζεται σε μια αρχιτεκτονική συνάθροιση (assemblage) διαφορετικών χώρων, αντικειμένων και οργανικών απαράτους. Όλα αυτά, άνθρωποι, ζώα, φυτά και αντικείμενα, σχηματίζουν ένα εναλλακτικό οικοδομικό τετράγωνο, με γενικά χαρακτηριστικά, περιμένοντας να προσεδαφιστεί σαν νέα αποικία οπουδήποτε, μεταξύ αστικού και αγροτικού. Αυτό το διαστικό τετράγωνο (trans-urban block) αναφέρεται στις επισφαλείς συνθήκες της αυριανής ζωής, στις συνθήκες του Νότου, μέσα στον κλιματικό, ανθρωπολογικό και πολιτικό ορίζοντα της Μεσογείου.

Στη διάρκεια του Ινδικού Εμφυλίου Πολέμου, οι παραγκουπόλεις του Μουμπάι γέμισαν πρόσφυγες που αναζητούσαν καταφύγιο από τις συγκρούσεις. Οι αρχές του Μουμπάι, απασχολημένες με την άμυνα της πόλης και αντιμετωπίζοντας τις ήδη υπερπληθείς και πάμφτωχες παραγκουπόλεις, δεν μπορούσαν να κάνουν και πολλά πράγματα για να διατηρήσουν μια όψη πολιτισμένης ζωής στην περιοχή. Αργότερα, κάποια στιγμή έκαναν την εμφάνισή τους στα εγκληματικά δίκτυα του Μουμπάι κάποια δείγματα βιολογικού υλικού, με τη μάταιη ελπίδα ότι θα μπορούσαν να προσφέρουν μια νέα ευκαιρία για εμπορεύσιμα ναρκωτικά. Η συλλογική ορμή και εμπειρία των προσφύγων κατάφερε να μετατρέψει αυτά τα γενετικά τροποποιημένα δείγματα μυκήτων σε μια νέα μορφή υποδομής, παρέχοντας θέρμανση, φωτισμό και οικοδομικά υλικά για τους πρόσφυγες. Η παραγκούπολη του Ντάραβι εξέλιξε ταχύτατα τη δική της μικροοικονομία που βασίστηκε γύρω από τα μανιτάρια. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ αφηγείται την ιστορία κάποιων ανθρώπων που ενεπλάκησαν, από το Μουμπάι και τον υπόλοιπο κόσμο, και του πώς το Ντάραβι κατάφερε να γίνει ένα τόσο μοναδικό μέρος.

Η τηλεοπτική σειρά της δεκαετίας του 1950, Η ζώνη του λυκόφωτος (The Twilight Zone), εστίαζε στη διασταύρωση μεταξύ του φόβου, της νοημοσύνης και της δεισιδαιμονίας της ανθρωπότητας. Ένα επεισόδιο της αρχικής σειράς, με τίτλο “The Lonely” (Ο μοναχικός), παρουσίαζε κάποιον που φυλακίζεται σε έναν αστεροειδή για απόλυτη απομόνωση, αλλά εκεί ερωτεύεται μια γυναίκα ρομπότ που γίνεται η σύντροφός του. Την εποχή εκείνη, οι φόβοι μας επηρεάζονταν από τη μαγεία ή την επιστημονική φαντασία, αλλά σήμερα οι φόβοι μας εδράζονται στην άνευ προηγουμένου ανάπτυξη της τεχνολογίας. Με το smartphone να αποτελεί πλέον μια κατάθεση της ζωής μας, ένα φίλο μας, τι θα απογίνει με αυτή τη σχέση μετά από 50 χρόνια;
Το υποθετικό design μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε μια αναγωγή των σημερινών μας πεποιθήσεων στην αυριανή τεχνολογία. Στη διάρκεια ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου, ζητήθηκε από τους φοιτητές να σχεδιάσουν αντικείμενα για τις τρεις επόμενες γενιές. Στη συντριπτική πλειονότητά τους, εστίασαν στη συντροφικότητα, σε ένα φίλο από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Με τους φόβους και τις δεισιδαιμονίες μας να ανεβαίνουν σε μια εκκωφαντική ένταση, μπορούμε να αξιολογήσουμε υποθετικά τι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη οι μελλοντικοί σχεδιαστές της τεχνολογίας. Τα έργα παρουσιάζουν διαφορετικούς φόβους και ανησυχίες των φοιτητών σχετικά με το μέλλον της τεχνολογικής φιλίας, που λαμβάνουν υπόψη την περίπλοκη σφαίρα της ηθικής, της πραγματικότητας και της λογικής. Ορισμένα είναι αισιόδοξα και άλλα πάλι όχι, αλλά μετά από μετα-ανάλυση όλων των απόψεων των φοιτητών γίνεται εμφανές ότι το μέλλον της τεχνολογικής φιλίας είναι υπό διαπραγμάτευση.

Παρουσιάζονται τα ακόλουθα έργα:
Play, Protect, Preserve της Nicole Hone
Bot  της Evangeline Martin
Postcards from Mars του Loek Hendriks